Van Chiang Rai naar Chiang Mai, 17 januari 2009



 

 

Vandaag de vertrekdag. Na een lange rustperiode weer op stap. Henk, Ducky, Gett, een met Henk bevriende fotograaf uit Chiang Mai en zijn vrouw brengen mij naar het busstation in Chinag Rai. Errst nog een uitgesteld ontbijt. De groep groeit want Ducky ontmoet een vriendin en als er gegeten wordt doet iedereen mee. Mijn bus gaat om 11:45. Op het computer scherm mag ik mijn favoriete zitplaats aanwijzen. Met de bus op de lange afstand is niet zomaar met de bus. De chauffeur draagt een generaalsuniform en er is (in mijn geval) een stewart die alle passagiers welkom heet. Later brengt hij een flesje water en een pakje koekjes rond, om te besluiten met een opfrisdoekje. En dat allemaal voor 169 bath (nog geen vier euro) en vier uur in de bus zitten. Na een uurtje rijden stoppen we voor een gestrande bus van de zelfde maatschappij. Greenbusthailand.com.

Na een voorzichtige telling besluit de stewart dat die passagiers er bij ons wel in kunnen. Dat wil zeggen dat er voldoende kubieke meters zijn, het gaat hier niet om zitplaatsen in noodsituaties. Ik heb met ze te doen, het is nog meer dan drie uur rijden naar Chiang Mai. Maar na een half uurtje is er al verlossing. Een busstation waar de noodpassagiers worden verlost om te wachten op een een andere, naar ik voor hen hoop een meer passende, aansluiting. De tocht is prachtig. Aanvankelijk voert de weg door stadjes en dorpen. In hoofdzaak lintbebouwing, alsof ik in Belgie ben. Iedereen wil hier aan de baan wonen. Dat is handig vanwege de handel. Dan komen de bergen aan weerszijden van het brede dal naderbij en uiteindelijk zal de bus dan toch omhoog moeten. Door de oogleden heen rij ik door het groene Franse land. De enige aanwijzigingen dat je niet in Frankrijk bent zijn de voor mij onleesbare “ANWB” borden, de pisang bomen en het meters hoge bloeiende gras. Ik rij langs een aantal nationale parken. Ik mag hopen dat het park zelf minder park is dan wat er van de weg af te zien is: gladgeschoren gazons, bloemetje en uitspanningen. Ik zeg dit niet omdat ik er niets aan vind hoor. Integendeel. Maar iedereen doet altijd zo gezwollen over de prachtige natuur hier in Azië terwijl die natuur al grotendeels verdwenen is. Soms kom je stukjes tegen die niet in gebruik zijn en waar de bomen zijn blijven staan. Maar het zijn plukjes omdat er een nationaal park is of omdat het gewoon te steil of te onpraktisch is om er iets te beginnen. Dat betekent dat er overal mensen zijn en beweging is. En dat, juist dat, maakt het voor mij zo prettig.


 

De bus komt aan op het interlokale Arcade busstation. Dat is een heel eind buiten het centrum. Omdat ik de afgelopen week een jas erbij heb gekregen besluit ik te gaan lopen naar het treinstation, de enige pek waar ik hier een treinkaartje naar Bangkok kan kopen. Ruim een uur lopen, het doet mij goed. Naar het beoogde guesthouse in het centrum, nog eens een uur lopen. De calorieën zullen er wel afvliegen. Onderweg een verlate lunch, noodle soepje. Mijn fleece kan inmiddels wel uit; de temperatuur is aangenaam. Veel Europeanen nog in Chiang Mai. Dus ook veel eethuizen en kroegen. Eerst spullen op de kamer en toe een beetje rond gelopen Toch nog een straatstalletje gevonden dat mij water en pad thai (bami) verschaft.

 

 



Boven: mijn uitsufplekje




Chiang Mai, 18 januari 2009


Prima geslapen in Your House Guesthouse, wereldberoemd in de Rough Guide. Om in NL sferen te blijven, schoon, eigen toilet en douche met warm water. Wat wil je meer voor 250 bath (ruim 5 eurie) per nacht. Het is behoorlijk fris in Chiang Mai, vannacht zelfs onder een deken moeten slapen dus het gemis aan een airco is niet echt een gemis. Op de electriciteitskabel loopt af en toe een eekhoorn heen en weer tussen de ene en de andere boom. Ik ben telkens te laat met de camera. Dus je moet me maar geloven. Chiang Mai is een oude stad met een (nog maar zeer gedeeltelijk) ommuurd centrum en een gracht. En dat alles in een perfect vierkant. Geen hoogbouw want er schijnt een regel te zijn dat binnen zoveel meter vanaf een tempel, gebouwen niet hoger mogen zijn dan een aangegeven aantal meters of niet hoger dan die tempels. En daar zijn er zoveel van dat van hoogbouw geen sprake kan zijn. Vandaag moet ik afspraak maken met Gett, de fotograaf die ik heb leren kennen op het feestje van Henk. Een uurtje later dan afgesproken komen hij en zijn vrouw Oi mij ophalen bij het guesthouse. Eerst naar zijn woning met studio. Daar tref ik de andere lunchgasten, Un, een lange, stevig gebouwde Thai die filmster is en veel films heeft gemaakt in de sfeer van actie komedies. Volgens En dat vinden Thai heel leuk. De volgende gast is Mep, een freelance camera man. Later die dag zal de hele ploeg, inclusief echtgenote/chauffeur Oi afreizen naar lokaties buiten Chiang Mai die Gett heeft gespot voor een nieuwe film waar Un niet in gaat spelen maar die hij gaat produceren. Met zijn allen lekker gegeten in een restaurant met Isaan specialiteiten. Isaan is een Oostelijk deel van Thailand, waar lekker pittig wordt gegeten. Te pittig voor Un want hij bestelt papaya pok pok die minder scherp is. Mijn smaak is kennelijk niet meer zo best want wat zij "velly" spicey vinden zou van mij wel wat pittiger mogen. Aan de Thaise whiskey valt niet te ontkomen. Er is slechts 1 excuus en dat is als je moet rijden. En dat moet ik niet. Oi mag wel coca cola. Ik dus niet. Zal er nooit aan wennen, zelfs met veel ijs en water blijft het niets. Maar ik lijd. Ik word afgezet in de stad en kan nog wat lopen over de walking market in opbouw. Gewoon heel veel stalletjes met meer van hetzelfde en vooral ook heeeeel veel eten. Tijdje zitten suffen op een bankje op het terrein van een tempel. Van de whiskey en het eten. Langs een seven-eleven om te kijken of ze paperclips hebben. Jawel. Mijn (nieuwe) bril en zijn schroefje willen steeds van elkaar. En vandaag is het haar eindelijk gelukt definitief te vertrekken. En nu zit ik dus met een stukje paperclip op mijn hoofd.
 

 







Foto's van boven naar beneden: De Oost poort van Chiang Mai, De trein moet eerst schoon gespoten worden, De alom tegenwoordige pisangbomen onderweg, Een dorpje langs de spoorbaan, Voorin meekijken, De machinist, Holland of Thailand?
Van Chiang Mai naar Bangkok, 19 januari 2009



 

Vandaag met de trein van Chiang Mai naar Bangkok. Als het meezit een reis van ruim 12 uur. Kaartje heb ik al. 2E klas. Meer klassen zijn er niet in deze dagtrein. Om 7 uur zit ik aan de noodle soep. Zonder stokjes. Ik heb geen zin om achter de lieve mevrouw aan te lopen om te zeggen dat ik juist geen lepel en vork wil hebben. Eigenlijk heel lastig met een lepel; de brede noodles glijden weer van de lepel af terug in de kom. De eekhoorns zitten achter elkaar aan. Eindelijk eentje op de foto. Op weg naar het station vraag ik een tuk tuk bestuurder hoeveel het kost naar het station. Hij noemt een onwaarschijnlijk hoog bedrag. Nee dus. Hoeveel ik dan heb? Wat een onzin vraag. Ik ga maar lopen en in een zeer hoog tempo is dat drie kwartier. De kilo's vliegen er van af. Had nog wel wat rustiger aan kunnen doen want de trein heeft vertraging. Een uur, mogelijk langer. Een net uit Bangkok aangekomen trein blijft hier. Ik moet wachten op een andere trein uit Bangkok. Dan maar koffie drinken samen met het gisteren aangeschafte “onderweg” (On the Road) van Jack Kerouac. Moest ik toch eens gaan lezen. De TV knettert keiharde Thaise onzin door de restauratie. Ik lees over een hoofdpersoon die op reis gaat naar het Westen van de VS. Het speelt in 1947. Ik ga in 2009 verder naar het Oosten. Niet naar de VS, ik wil in de beschaafde wereld blijven.

Uiteindelijk komt de trein. Ik vertrek om 10:30 in plaats van 8:45. Het wachten was zo voorbij. In de trein koffie en een zoete snack. De lunch is rijst met een groenteprutje. Hoort er allemaal bij. De trein rijdt meestal langzaam. Smalspoor en veel bochten. Het is een sprookje. Dorpen, sawah's, heuvels, bergen, tunnels, verborgen stationnetjes, teakbomen, bamboe, pisangbomen, diepe dalen, steile hellingen waar de trein zich aan probeert vast te houde, ossen die een modderbad nemen, karbouwen die de resten van de sawah's eten. Je kan naar voren lopen en dan meekijken met de machinist. Die zit in een onmogelijk klein hokje naast de doorloop. Ik maak wat foto's en filmpjes. Meekijken op het spoor voor je is fascinerend. Zelfde als een open haard of een aquarium. Dan meldt zich Mok, op familiebezoek in Thailand. Hij woont in de VS en is tevreden met mijn Engels. Ik blij. En passant krijgt de bijrijder van de machinist die links in een al net zo onmogelijk hokje zit, Engelse les van Mok. Na een tijdje ben ik uitgemokt en ga weer naar achter. Verder naar buiten zitten staren. Inmiddels is het bijna half zes en de dalende zon maakt een plaatje van de rijstvelden. Al vanaf half vier is alles vlak. Niet echt afwisselend maar voor mij geen dagelijkse kost. Straks wordt het donker. Nog een tijd te gaan. Ik denk dat ik pas om 10 uur vanavond in Bangkok ben. Het wordt uiteindelijk kwart voor elf. Mijnmaag rammelt behoorlijk want op een vetraging was niet gerekend en na de snack om een uur of zes heeft het vriendelijke meisje niets meer geserveerd. Op het station is alles dicht; wat zijn dit voor Europese gewoontes? De tuk tuk die mij naar Khao San road brengt doet alsof hij op de hielen wordt gezeten en dat kan ook want om deze tijd zijn het alleen de verkeerslichten die roet in het eten gooien. Op Khao San is niets te merken van de gevolgen van de demonstraties in Bangkok en de krediet crisis. Gewoon propvol. Lekker om weer terug te zijn.

 

 
Bangkok, 20 januari 2009


Dagje Bangkok. Heeeeel rustig begonnen, geen wekker. Eerst de was weg brengen, dan soep eten bij de Chinees achter de tempel. Rundvlees soep met mihoen. Een aanrader. Ik heb niet eens gekeken of het hotel ontbijt had; ik moest die soep hebben. Dan naar de agent van Cebu Pacific Airlines. Betalen via internet met mijn mastercard lukt niet, niet bij Cebupacific, niet bij Philippines airlines. Bij Mandala Air In Indonesie had ik hetzelfde probleem. Moeten de airlines toch wat aan gaan doen. Met een zeer vriendelijke Chinese taxichauffeur een tijd rondgereden om het adres van de agent te vinden. Het is zo groot dat alleen mensen uit de buurt zelf alles weten te vinden. Maar de tickets heb ik. Door een zijstraatje terug naar Silom en daar de skytrain gepakt. Wat dwalen en koffie drinken. Geen idee waarom ik dit allemaal zo leuk vind. Met de skytrain naar Taksin bridge, voor de boot terug naar het hotel. Het blijft kicken hier op de rivier!
 

 


Foto's boven: soms zijn er honden die geen zwerfhond zijn!

Onder: Pra Artit road


Onder: brandweerles



Bangkok, 21 januari 2009


 

Vandaag weer geen wekker gezet. Is niet nodig, heb toch geen afspraken. Ben wel begrip van tijd kwijt. Alsof ik niet verder moet. Dat heeft ertoe geleid dat ik geen enkel idee meer had over de tijdsinvulling van de rest van de reis. Alles zou wel komen. Daardoor mij ook niet meer gerealiseerd dat de oorspronkelijke terugvlieg datum van 1 februari veranderd was in 28 januari en dat ik dus een paar dagen eerder weg moet. Dat samen met het langer in Chiang Rai blijven, heeft er toe geleid dat ik maar twee daagjes in Sjanghai kan zijn. Dat is even tegenvallen maar de volgende keer dan maar. De dag met de heerlijke traagheid genoten. Wandelen naar de soepchinees. Dan naar de rivier, in het park bij het fort naar het water en de langskomende schepen zitten staardoezelen. Dan weer verder, koffie drinken. Het gaat mijn koffiedag worden. Aan de Thaise koffie met gesuikerde gecondenseerde melk er in. Potje jasmijnthee ernaast. Naar straat staren. Daar komt alles langs. En er moet wel een god zijn als ik zie wat er allemaal langs komt. Wanneer is die grootse schepping geweest van al die bizarre uitmonsteringen waarvan mensen denken dat het kleren zijn? Vroeguh, in mijn tijd, was het kleurig en uitbundig. Kortom een toevoeging. Nu is het voornamelijk gericht op het laten uitsteken en uitpuilen van ledematen en overtolligheden. Waarom willen mensen er niet meer gewoon lekker uitzien? Enfin, ik verbaas me, wind me niet op. Volgende koffietent, heben ze coffee americano. Gewoon met warme melk. Thaise koffie is lekkerder, sterker. Ga zo pakken. Vlieg vannacht naar Manilla. Foto's komen nog, duurt te lang om te uploaden.



Cacao op de koffie?




Boven: uitzicht over Khao San vanuit het cafe op de 3e verdieping van mijn guesthouse. Onder: nog wat foto's van de wijk Banglampoo.



 

 


Boven: mijn kamer en de gang van Malate pensionne
Manilla, 22 januari 2009



Gisteravond naar Henk gebeld die weer geopereerd is. Wat groggy neemt hij op. Operatie is geslaagd, de patiënt leeft nog. En blijft nog een hele tijd leven ook. Denk er om Henkie! Veel ruis bij het inchecken in Bangkok. Mensen met overgewicht (de bagage dus)of het incheck personeel wil zeker weten of je wel een retour ticket hebt. De maatschappij is verantwoordelijk als je geweigerd wordt. Mensen graven naar retourtickets. Vier Letse jongens hebben het moeilijk. Hun Engels is niet geweldig en dat geldt ook voor de Thaise dames achter de balie. De retour tickets zitten ver weg. Enfin, meisje weg naar haar chef en daarmee in vergadering. Balie leeg. Is dat probleem opgelost blijkt hun cabine bagage te zwaar en zij hebben opgegeven dat zij geen incheck bagage hebben. Dat levert 200 pesos korting op. De baliemevrouw strijkt over haar hart. Weer balievertraging. De vlucht naar Angeles (iets ten Noorden van Manilla) was gecancelled en zes vieze oude mannen waren omgeboekt naar Manilla en zouden vandaar per taxi naar de landelijke hoerenkast Angeles worden gebracht. Dat had de reisagent hun verzekerd maar de dames achter de balie weten van niets. En dames achter balies die van niks weten worden verschrikkelijk traag. Dat was dus mijn rij. De rij van de Letse jongens en die van de vieze mannen. Uiteindelijk achteraan in een andere rij gaan staan. Vroeger was Angeles een Amerikaanse basis en waar Amerikanen zijn, strijken ook verschrikkelijk veel hoeren neer. Toen de basis nog open was zouden er 25000 hoeren hebben rondgehangen. Kennelijk een viriel volkje die Amerikanen. Enfin, de Americanos zijn vertrokken maar de hoeren zijn gebleven. Ik ben er in 1999 geweest en ik vond de mannetjes toen al te vies om aan te pakken, dat zijn ze dus gebleven en alleen voor veel geld zijn er dus lady's bereid te vinden de mannetjes wel aan te pakken. En nu hebben de vieze mannen dus een hele dag verloren. Ik weet niet wat er van ze geworden is. In het vliegtuig heb ik ze niet meer gezien. Misschien zijn ze wel teleurgesteld teruggereisd naar Pattaya, De Thaise nationale hoerenkast. Op het vliegveld en in het vliegtuig oude heren met jonge kinderen. Zullen wel geen kleinkinderen zijn. Daar moeten wij toch even niet aan denken! Jeetje, wat een associaties en overpeinzingen allemaal op de nog zeer vroege dag. Vliegtuig half leeg of voor de optimisten half vol. Ik vouw mezelf op in drie stoelen. Val zelfs in slaap. Vroeg in de morgen, om half vijf, kom ik aan in Manilla. Terminal 3, waarvan de vorige keer dat ik hier was, in 1999, de aanbesteding liep. Vorig jaar juli in gebruik genomen. Maar nog niet af. Kil, ongezellig en nergens een restaurant. Komt nog zeggen ze. Grote delen van de 4e verdieping, waar de restaurants komen, zijn afgeschot. Dus ze zullen wel gelijk hebben. Wel drie fastfood stalletjes met koffie. Ik ga voor de KopiRoti. Gewoon inktzwarte Filipijnse doorkookkoffie met gesuikerde melk. En 2 maal “French toast ” die door het beslag wordt gehaald en met boter en een zoet spulletje wordt geserveerd. Eigenlijk wentelteefjes. Meer is er niet. Maar het doet goed want de maag knort. Dat gaan wij vandaag helemaal oplossen. Het is nog donker en ik blijf nog even op het vliegveld hangen totdat het licht is. Malate pensionne, een oud Spaans hotelletje met veel bruin hout, houten vloeren en de geur van boenwas. Ik heb kamer 335, naast kamer 336, waar ik de vorige keer sliep.Er is niets veranderd. Behalve de tuin, Daar staat een schutting in, wegens renovatie legt de mevrouw uit als ik mij beklaag. Jammer hoor. Vandaag gewoon rond gelopen; naar Robinsons, een mega mall hier vlakbij. Omdat ik zulke goede herinneringen had aan de food court. En die herinneringen zijn weer bevestigd. Daarna langs Roxas boulevard langs de zee gewandeld. De hele boulevard is met lichtjes opgekermist. Nadat eerst dames mij hebben aangesproken voor een massage word ik nu door mij hinderlijk volgende heren lastig gevallen om mij hun kleurenfolders te tonen van “nice ladys”. Ik geloof het meteen maar blijf nog even maagd. Uiteindelijk terecht gekomen bij Tia Maria's, een club waar bands optreden. Dat betaal je natuurlijk in de prijs van een flesje San Miguel. Niet erg, heb genoten van de muziek. Die gasten kunnen hier toch zo verduveld goed spelen. Niemand klapt en niemand danst. Het maakt me niet uit, ik drink mijn San Miguel en luister. Terug naar Malate Pensionne, waar inmiddels ook een Starbucks gevestigd is. Kom aan de praat met iemand die als zeeman op NL schepen heeft gevaren en regelmatig in Amsterdam is geweest. Hij neemt nu examens af bij een opleiding voor stuurlui en machinisten. You never walk alone, zo heet dat liedje van die Rotterdamse havenzanger Leen Toren toch?
 

 

Onder: Fort Santiago





Boven: zoek de poes


Manilla, 23 januari 2009


Het mysterie van de schutting in de tuin is voor mij geen mysterie meer. Het is geen renovatie, maar erger. Naast Malate Pensionne gaat een appartementenkolos verrijzen. De bouwput die daarvoor nodig was heeft een enorme schade aangericht. De tuin en een nu afgesloten deel van het pension zijn weggegleden richting bouwput en letterlijk afgescheurd. Een aantal kamers, de woning van de eigenaar en het restaurant is daardoor onbruikbaar geworden. De bouwer/ontwikkelaar is gewaarschuwd en aangeschreven maar heeft tot nog toe niet gereageerd. Ik ben uitgebreid rondgeleid en het is ronduit gruwelijk wat ik zie. In NL zou de bouw al lang zijn stilgelegd. De eigenaar zit op het moment bij de burgemeester om te vragen of die misschien druk kunnen uitoefenen op de bouwer. Dat zal niet makkelijk worden want corruptie viert hier hoogtij en de belangen van het (rijke) establishment worden door de overheid uitmuntend behartigd. En zo een groot appartementen complex is meestal ook groot geld. Nadat ik binnen foto's heb gemaakt ga ik buiten kijken op de bouwplaats. Ik kan/mag alleen door een kiertje kijken. Direct daarop word ik omsingeld door twee dames van een makelaarskantoor die mij een folder in de hand duwen van de fantastische appartementen. Ze willen mijn e-mail adres hebben om alle informatie toe te sturen. Ik zeg dat ik geen belangstelling heb en op doorreis ben. Dan is het toch een fantastisch pied a terre in Manilla? Ze proberen mij serieus te overtuigen dat het wat hen betreft een goede optie is. Deze mensen lopen met hun hoofd in de wolken of krijgen per aangesproken gek een bedrag. Dat laatste moet het zijn. Na wat internet werkjes en een hapje eten op weg gegaan naar Intramuros, het ommuurde oude Spaanse stadsdeel. De muren en een deel van de poorten zijn nog intact maar veel van de oude bebouwing is verdwenen. Dat zou minder erg zijn geweest als hetgeen daarvoor in de plaats is gekomen niet zo verschrikkelijk lelijk zou zijn geweest. Architectuur, vormgeving en respect voor de eigen cultuur spelen hier geen geen enkele rol. Alleen de godvergeten kathedraal staat er nog in dit rooms-katholieke land. Nog veel oude gebouwen zijn dakloos. Dat is grotendeels het gevolg van Amerikaanse bombardementen aan het eind van de oorlog. Manilla was in handen van de Japanners en die moesten weg. Manilla dus ook. Aan de oever van Pasig river ligt fort Santiago. Een aan de monding van de Pasig river strategisch gelegen fort. Dus ook de moeite waard voor iedere veroveraar om er te gaan zitten en de moeite waard voor de opvolgende veroveraar om er op te schieten. Daarom ook zwaar beschadigd omdat de jappen en zaten en de Amerikanen er op schoten. Beklemmende plek; de jappen gebruikten de kerkers als gevangenis. Daar zijn vele mensen omgekomen en de overgebleven honderden gevangenen zijn tegen het einde door de jappen afgeslacht. In het Fort Santiago is een museum waar Jose Rizal, de nationale Willem van Oranje, gevangen heeft gezeten en is geëxecuteerd. Hij wilde een vrij Filipijnen maar daar waren de tijden nog niet rijp voor. Een interessante man, arts, gestudeerd in Europa, schrijver, dichter. Gevaarlijk dus. Daar moest op geschoten worden. De gids die mij ongevraagd begeleid en zijn mond maar niet kan houden, wijst mij telkenmale op de parallellen met de NL geschiedenis. Ook wij, NL, hebben immers een heroïsche strijd met de Spanjolen gevoerd? Na het vertrek van de Spanjolen, die het zat waren maar ook van geld hielden, nam de VS voor een zacht (dollar) prijsje de kolonie over. In 1946 mochten ze echt zelfstandig worden. Vandaag ben ik voor het eerst echt pissig geworden op iemand. Je zou moeten wennen aan het voortdurend aangesproken worden: hello sir, were ar you from, were are you going, etc. Op weg naar Intramuros stonde een stuk of vijf taxichauffeurs tegen een asuto saan te leunen. Ik loop voorbij en schreeuwt er weer eentje, hey! Ik draai mij om om schreeuw terug dat ik niet wil dat er tegen mij geschreeuwd word.





De restanten van de tuin


Boven: de openlucht zeemansbeurs op Rizal park. Onder: iedereen veegt alles van A naar B




Boven: niet alles meer in goede staat. Onder: de kathedraal natuurlijk wel, voor al uw bruiloften en partijen


 

 



Foto's boven: een projekt van Jouke, de stort in aanleg. De aardlagen bevallen hem niet, te poreus

Bayawan City, Negros Oriental, 24 januari 2009



Door Jouke Boorsma opgepikt bij het vliegveld van Dumaguete. Jouke is een student van mij geweest die in 2004 is afgestudeerd en zijn onderzoek hier in de Filippijnen heeft gedaan. Zijn vrouw Ava heeft ontmoet en nu in Bayawan als consultant voor een Duitse ontwikkelings organisatie werkt. Op het kaartje ligt Dumaguete aan de Oostkant van Negros, zo ongeveer waar de punt van Cebu naar toe wijst en om in Bayawan te komen moet je dus rond de zuidpunt van het eiland naar Bayawan. Een prachtige tocht.Na koffie drinken onderweg, nog een keertje stoppen voor de lunch, thuis bij Jouke en Ava. Ze hebben twee dochtertjes, van 2 jaar en 10 maanden. Eliza en Annaliz. Ze wonen in het ouderlijk huis van Ava, een prachtig traditioneel Filippijns huis met heel veel teakhout. Dat zou nu niet meer kunnen want teak is schaars en heel duur geworden. Jouke is het huis helemaal aan het restaureren en heeft het inmiddels van het nodige comfort voorzien. Mama woont in plus de nodige hulpen. Verder vijf honden, die buitengewoon enthousiast kunnen begroeten. En een kat(ertje). Die roedel honden voorkomt dat er ongemerkt onbevoegde het erf opkomen. Dan gaat het af en produceren ze een hoop lawaai. Heel lief allemaal. In de middag naar een projekt van Jouke geweest, een moderne vuilstort met behandeling van het water dat van de belt komt en een zuiveringsinstallatie voor rioolslib uit de septictanks in de stad. Nog wat rondgekeken bij het strand, de vissersschepen en een artificial wedland, een biezenveld, waar water gezuiverd wordt tot het bruikbaar is voor "betere" doeleinden. Bij de wedlands is ook een wijk gebouwd voor mensen uit de bergen die zich illegaal op of bij het strand hadden gevestigd. Allemaal het werk van een progressieve burgemeester die zich zeer inzet voor zijn stad. De aanwezigheid van de Duitse ontwikkelings organisatie is ook zijn werk. Overigens werken er bij die club veel Hollanders, zoals Jouke, omdat ze niet genoeg Duitsers kunnen krijgen. Die willen niet ver van hun bratwurst af kennelijk.
 

 





Bayawan City, Negros Oriental, 25 januari 2009


Uitgebreid ontbeten met Jouke en Ava. Veel (bij)praten. In de middag naar de boulevard/het strand, dat ligt op 150 meter van hun huis. Kijken naar de schepen die op het strand gebouwd of hersteld worden. Eerst wat drinken. Mensen die er wat van maken; terrasje, drankje, hapje. Is wel illegaal zegt Jouke dus je loopt kans dat de gemeente het uiteindelijk niet toestaat. Zou jammer zijn, zouden meer van dit soort tentjes moeten komen. De schepen worden gewoon op het strand gebouwd. Geen kleintjes, er is er eentje in aanbouw van 30 meter lengte. Daarmee wordt in diepe zee gevist. Het zijn houten schepen. Zware kielbalk, geraamte en daar overheen “marine plywood” wat niet anders is dan enigszins watervast multiplex van maar 9 mm dik. De naden worden gevuld met houtvuller, een laagje epoxy plamuur en dan schilderen. Klaar voor de diepzee. Moet er niet aan denken dat er een walvis tegenaan zwemt of een stuk boom in de weg ligt. 9 mm is niks. Kost ook niet echt veel, omgerekend ongeveer 12,50 voor een plaat van 1.22 bij 2.44. En dan wordt het al weer avond en is er eerst bier en daarna eten. Geval van in de watten gelegd worden dus. Als Jouke en Ava naar bed gaan blijf ik nog wat op de pc freaken. Uiteindelijk toch slapen. In de tropen is het nooit stil 's-nachts. Er blaft altijd wel een hond, de krekels oefenen hun eigen Concertgebouworkest, er zijn altijd wel mensen die toeteren en tegen de morgen beginnen de hanen. Klinkt misschien gek, maar dat is alles bij elkaar zo rustgevend!

Foto's rechts, van boven naar beneden: Eliza, Jouke en Eliza, weer J & E, Jouke met Eliza en Annaliez, Ava met Annaliez





 

 



Boven: Onderweg van Bayawan voor Dumaguete


Boven: de Tricycle driver op weg naar het vliegveld

Van Bayawan naar Dumaguete, naar Manilla, naar Shanghai, 26 januari 2009


Vandaag naar Manilla en dan door naar Shanghai. Vroeg op. Want dan kan ik nog met Jouke ontbijten die naar zijn werk moet. Wil hij om 8 uur zijn. Dat haal je niet met twee oude wijven aan tafel dus hij gaat veel later weg. Is vervolgens b9innen 10 minuten weer terug. Iemand heeft het slot van zijn kantoor verwisseld en even vergeten hem een sleutel te geven, op de hoogte te stellen of zelfs maar op te wachten. Welkom in de Filipijnen, luidt zijn commentaar bij thuiskomst. Later maar opnieuw proberen of er iemand is. Ondertussen zeg ik gedag. Eigenlijk weer te kort. Maar ik mag de volgende maand terugkomen dus dat scheelt. Eerst koffie drinken op zijn kantoor en kennis gemaakt met zijn collega's. Leuk stel. Soort kantoor dat ik ook altijd wil. Veel mensen in een hok. Dan met de bus langs de kust terug naar Dumaguete. Ik zie meer dan heen. Maar toen zaten we ook aan 1 stuk door te kleppen en dan zie je wel maar niet echt geconcentreerd. In Dumaguete met een tricycle, een brommer/motortje met zijspan, naar het centrum voor een hapje eten en een internet café. Die trycicles zijn wel hele bijzonder gevallen. De zijspan is zo breed dat er twee mensen naast elkaar kunnen zitten en daar tegenover ook nog eens twee. Dan kan er nog eentje staan en buiten het zijspan hangen en er kan er nog eentje achterop bij de driver. Op iets wat bij ons brommer heet soms zes passagiers en de driver. Gaat ook niet echt hard. Ik ben rijk en kan er eentje helemaal voor mezelf hebben. Is ook niet duur, 40 pesos naar de stad. Ongeveer 80 cent. En dan komt het moment dat ik mijn rennies moet gaan gebruiken want ik heb een chicken/cheese sandwich gegeten. Niet omdat ik dat wilde maar omdat er op die plek in het centrum alleen maar dat soort tenten waren. En zulk zwaar eten was ik niet meer gewend. Na twee rennies, nog eens twee. Heavy food! Gelopen naar de boulevard. Blijft toch altijd leuk, golven die tegen de kust rollen. Gewoon tijdje zitten naar zee kijken. De punt van het eiland Cebu is goed zichtbaar. De fast ferry komt aan. Ik ga nog een eindje lopen maar besluit op een gegeven moment dat het welletjes is en vraag een tricycle driver hoeveel het is naar het vliegveld. 250 pesos sir. Dat is naaien. Dus ik doe het niet. Hij loopt achter me aan hoeveel ik dan wel wil geven. Maar op de een of andere manier staat hij mij tegen. Ik doen het niet. Sorry. De volgende vraag ik hoeveel. Die vraagt terug, hoeveel wil je geven? Ik zeg 120. Hij denkt even na en zegt okay. Dumaguete is een klein vliegveld met een zeer korte landingsbaan. Bij de landing gingen de straalmotoren merkbaar veel krachtiger in de reverse dan normaal. Jouke heeft het voor mij nagezocht op internet of dat veel ongelukken heeft opgeleverd maar er is maar 1 ongeval bekend, nota bene een Fokker F27 van de Filipijnse luchtmacht die doorschoot. Wel schade, geen gewonden. Zullen wel hebben zitten slapen want de F27 stond er juist om bekend te kunnen landen en opstijgen op zeer kort banen. Goed aangekomen in Manilla. Na weging mag mijn rugzakje voor het eerst niet mee in de cabine en moet in de buik van het vliegtuig. Je zult zien dat hij nu juist kwijt raakt. Het baliemevrouwtje dreig ik dat ik bij haar terug kom als mijn rugzakje kwijt is. Maar ja, ze heeft gelijk want 7 kg is max. en deze is wel 9 kg. Eigenlijk maakt het dus niets uit want ik hoef niet bij te betalen niets. Ach, het is soms nu eenmaal zo. Gaat niet helemaal goed met het vliegtuig naar Shanghai. Zou om 20:20 vertrekken maar heeft vertraging en staat nu op 21:00 uur. Vervelend voor meneer Fu die op het vliegveld van Shanghai op mij staat te wachten. Enne, ook vervelend voor mij want afgelopen zaterdag heb ik mijn jack vergeten bij de security. Vandaag bij lost and found objects gaan vragen maar er is niets gevonden. Iemand dus blij met een over sized wind- en waterdicht fleece jack. En in Shanghai is het koud. Ik zal het moeten doen met een thermo hemd, overhemd en een truitje. Misschien in Shanghai iets in de maat S opzoeken. Zal me sexy staan.


De Fast ferry met op de achtergrond Cebu


Samen aan de Tricycle freaken
 

 
















Foto's van boven naar beneden: Oude Franse Huizen (2x), het postkantoor, Hai Rong Fu, de was hangt te drogen, Winkelstraat, Lobby van een 19 eeuws hotel, Hal bioscoop in art deco stijl, zomaar een huis, de draak regelt voorspoed in de Franse wijk, Franse woning, de hoogbouw rukt op...., verlichting tgv nieuwjaar (2x), De kijkdoos en de verhaaltjesverteller, mijn nieuwe islamitische familie uit Noord-West China. Rechts: Pudong aan de overkant van de rivier
Shanghai, 27 januari 2009



Foto boven: Het sprookje dat de Bund heet

Het vliegtuig had wat vertraging en kwam pas om 24:00 uur in Shanghai aan. Makkelijkste binnenkomst tot nog toe. Immigratie? Kijken, stempelen en doorlopen. Scanapparaat bij de douane? Gewoon doorlopen gebaarde de mevrouw. Dus zo buiten. Daar stond de familie Fu met de zwager van meneer Fu mij al op te wachten. Het is nog een uur rijden naar Shanghai centrum vanaf het vliegveld Pudong. Maar eerst koffie en wat te eten, want ze kennen mijn kwalen. Maar vanwege het Chinees nieuwjaar zijn alle restaurants vroeg dicht. Dus het werd Mc Donalds want die is 24 uur per dag open. Gewoon lekker, even koffie. En koud dus hier. Rond de 0 graden. Morgen gaan we eerst kijken of we een jackje kunnen kopen. Hotel was al geregeld door meneer Fu. En betalen mag ik niets want ik ben hier te gast zegt hij en gasten mogen niets betalen. Op de gang van het hotel staat een groot heet water apparaat. Daar kan ik mijn thermoskan vullen. Groene thee ligt op de kamer. Ben dus echt in Shanghai. Leuk!!!!

Vanaf vanmorgen vroeg tot 10 uur in de avond met Hai Rong alle hoeken en gaten van de oude stad van Shanghai gezien. Ik ben kapot, Ga dus even geen stukje schrijven en foto's uitzoeken maar gewoon slapen. Alles komt tot nog wel goed. Shanghai is adembenemend!

En dan nu mijn stukje:Vandaag de hele dag met Hai Rong Fu op stap. We gaan de avond vierdaagse in een dag doen. Als echte Shanghaier gaat hij mij de stad laten zien. Hij is er geboren en opgegroeid en inmiddels al weer een jaar of 30 geleden naar NL geëmigreerd. Dit jaar was het voor hem 5 jaar geleden dat hij in Shanghai terug was geweest dus ook voor hem zijn er veel dingen veranderd. Verandering, dat is het sleutelwoord denk ik als je Shanghai zou moeten beschrijven. Alles verandert en in een ongelooflijk hoog tempo. Niet alle verandering is leuk natuurlijk. Het echte Chinese Shanghai verdwijnt in hoog tempo en Manhattan aan de Huang Hu rivier rukt op. Dat is niet helemaal onbegrijpelijk. Er wonen 20 miljoen mensen plus nog eens 4 miljoen arbeidskrachten vanaf het platteland. Daarmee de grootste stad van China. En een handelsstad en zeehaven. Daar is veel kantoorruimte voor nodig en die kantoren worden weer bemenst door werkers die wat te verteren hebben en een appartement willen. En die zijn steeds hoger en steeds duurder geworden. In centrum Shanghai betaal je aanzienlijk meer voor een 3 kamer appartement dan in Amsterdam. Dat kan dus niet iedereen betalen en wiens huis in het belang van de (hoge) vooruitgang gesloopt is en geen centen heeft, moet dus verder naar de buitenkant verdwijnen. Wat er nu allemaal staat is voor mij ongekend. Volgens mij valt New York daarbij in het niet. En de mensen massa's! Nu was het Chinees Nieuwjaar dus ook nogal wat mensen op de been. Op sommige plekken kwam het voetgangersverkeer zelfs tot stilstand. Gelukkig verdwijnt niet alles wat oud is. Er is gevoel ontstaan dat soms het oude waarde heeft en ik heb gezien dat er ook veel gebouwen op de monumentenlijst staan. Er is en wordt ook veel gerestaureerd. Niet echt met de bedoeling om er woonruimte van te maken. Zo is een gedeelte van de oude Chinees/Franse stad gerestaureerd en nu ingericht met trendy cafeetjes en winkeltjes. Op de Bund, het gedeelte langs de rivier waar majestueuze panden uit de 19e en begin 20e eeuw staan, wonen geen mensen meer maar zijn wel veel banken en hotels. Eigenlijk is het verre van Chinees allemaal. Dat is ook te begrijpen in het licht van de historie waarbij de Britten sedert 1843 in Shanghai zaten en in 1849 naar een nieuwe concessie aan de Bund verhuisden. Aanvankelijk 55 ha maar in de loop der tijden wel 188 ha. Andere westerse landen zoals Frankrijk en de VS verkregen ook concessies en op den duur besloegen de westerse concessies 2200 ha of 32 vierkante kilometer. Een enorm gebied dus. Dat kwam tot een einde op 8 december 1948, toen de westerse enclaves in Japanse handen vielen. De bijzondere situatie is definitief tot een einde gekomen in mei 1949 toen de troepen van Mao Shanghai innamen. De Bund is prachtig en 's-avonds een sprookje. Hai Rong heeft achter de Bund gewoond en op school gezeten in een gebouw aan de Bund, Van dat gebouw is het onderstuk er nog steeds maar daar steekt een wolkenkrabber uit. De overige gebouwen zijn zoveel mogelijk in oude glorie hersteld. Op onze wandeling door de stad komen we verrassingen tegen, het interieur van een hotel waar de tijd heeft stil gestaan en een bioscoop in art-deco stijl. Door de ene winkelstraat naar de andere. Het is fris maar de zon schijnt. In het park van het volk koffie drinken in de zon. Een jongeman van mijn leeftijd komt met zijn kleindochter bij ons zitten. Hij wil natuurlijk meteen van Fu weten waar wij vandaan komen. Koffie rukt op in Shanghai. Ook dat is verandering want thee was de onbetwiste heerser. Onder het volkspark is een koopcentrum en een metrostation. Plassen in een mega warenhuis. Zo veel mensen, zoveel gebouwen, zoveel winkels, zoveel eten en drinken; het duizelt mij af en toe. En dan …. is er lunch. Ik mag niets betalen, niet een beetje, niet af en toe, nooit. Helemaal niets. Dat is Chinese cultuur leggen Shao Ling en Hai Rong mij regelmatig uit als ik weer eens tevergeefs de knip probeer te trekken. Gasten zijn gasten en in die rol betalen zij niets. Dat geldt ook voor het hotel dat zij voor mij hebben uitgezocht en betaald. Ik ben de gast en moet dus vertroeteld worden. Wel heel erg bijzonder en soms word ik er een beetje verlegen van. Maar goed, we waren dus bij de lunch gebleven. Ook hier lijkt te gelden dat waar het goed is de tent vol zit. We gaan naar een volle tent. Hooguit 5 minuten wachten. Hai Rong bestelt. Dan groeit langzaam maar heel erg zeker de tafel vol. Kleine hapjes maar wel in grote hoeveelheden. Tot ik geen pap meer kan zeggen. Hoeft ook niet. Een klein stukje met de bus omdat het volgende punt best ver is. Alle openbaar vervoer gaat per (oplaadbare) chipkaart, ook de taxi. Al jaren zegt Hai Rong. Hij heeft twee kaarten, eentje voor zichzelf, eentje voor mij. De bus is 1 tarief, uitchecken hoeft niet. Later gaan we met de metro en krijg ik een eigen kaart. Inchecken en uitchecken. En als het tegoed te laag is gewoon opladen, net als onze chipknip. We lopen een stuk oud Shanghai door naar een stuk herbouwde en of gerestaureerde oude stad met eten drinken, en kopen. Groot. Ook de verlichting is groot(s). Vanwege nieuwjaar is alles versierd met lampionnen en verlichte voorstellingen. Het is het jaar van de os. Dus alle kinderen lopen met verlichte horentjes op. Precies, dezelfde die bij ons op koninginnenacht te koop zijn. De lampionnen gaan aan. Het wordt wel een beetje Disney maar dan anders, vooral veel groter en grootser. En al die mensen! Gewoon om te kijken lopen we door de foodcourt. Zijn er drie boven elkaar. Daarna naar de Bund. De oude Franse-, Britse- en Duitse gebouwen langs de rivier. Langs de rivier loopt een promenade. Aan de ene kant 19 eeuws Shanghai en aan de andere kant Pudong, het 21 eeuwse Shanghai, in een paar jaar uit de grond gestampt. Als er al een krediet crisis is, hier in ieder geval geen energie crisis. Overal lampjes, lampen en lichtjes in overtreffende stap. Pudong flikkert en schittert en op de rivier varen mega, mega reclame schermen op schepen voorbij. Op de boulevard wordt gevraagd of ik met een familie uit het Noord-Oosten van China op de foto wil. Het zijn moslims en op de een of andere maffe manier denken ze dat ik dat ook ben. Ik moet ze teleurstellen. Maakt niet uit, ze willen toch allemaal met zo iets groots en raars op de foto. Nu nog loopt er een drukke verkeersweg tussen de wandel boulevard en de gebouwen aan de Bund. Daar wordt aan gewerkt, de auto's verdwijnen onder de grond en het gebied tussen rivier en gebouwen wordt dan een wandelgebied. En dat moet allemaal klaar zijn voor de wereld expo 2010 die in Shanghai plaatsvindt. Links kijk ik naar het prachtige 19 eeuwse decor van de Bund. Rechts naar de glitterwereld van Pudong. We lopen door om een restaurant te zoeken. Hai Rong gaat voor eend en eend wordt het. De meisjes die bedienen zijn na een lange dag bekaf en dat laten ze merken ook. Als we bij het hotel terug zijn is het 22:00 uur. Vanaf 9:00 goeddeels gelopen. Meer dan de door Hai Rong geschatte 10 km. Slapen. Als een ….., jazeker, het is het jaar van de os.

 

 
Shanghai, 28 januari 2009


Vandaag gaan we met de auto, Hai Rong zijn vrouw Shao Ling, de zwager van Hai Rong en zijn dochter. Met de (Shanghai) Volkswagen Passat van de zwager. Beetje suffig, de naam van deze buitengewoon aardige man ben ik vergeten cq niet genoteerd. Ook van zijn dochter vind ik de naam niet terug. Vandaag staat een bezoek aan het platteland en een bezoek aan Pudong op het programma. Hoe was het leven vroeger en hoe is het nu. Het dorp waar we naar toe gaan heet Zhu Jia Jiao. Het is een soort Giethoorn of zoals Hai Rong zegt Volendam. Ook de stadse Chinezen zijn nieuwsgierig hoe hun ouders op platteland leefden en nemen een kijkje. En dat dus meteen met zijn allen. Op stap gaan is hier een familie aangelegenheid. En zeker met Chinees nieuwjaar. De scholen hebben de hele maand januari vrij en de overheidsinstellingen de hele week. De rest werkt gewoon door want er moet wel brood op de plank. In het dorp wonen nog mensen alhoewel die veelal leven van de Chinese toeristen die komen kijken. Het plaatsje is grotendeels authentiek. Grachtjes waardoor je kunt varen. Huiskamerrestaurants en kleine terrasjes waar je thee kunt drinken. Winkelstraatjes en warungs waar je lekkernijen kunt kopen. Ik moet regelmatig proeven maar je begrijpt het al, ik vind het niet erg. Ik weet dat het een beetje Volendam is maar het is toch heel bijzonder omdat het leven nog steeds doorgaat zoals het vroeger geweest is. Een vrouw doet haar was op de trap beneden naar het water, alsof er geen toeristen rondlopen. De hele dag ben ik de enige Europeaan hoewel ik op het eind van de wandeling nog een paar blanke mensen tegen kom. Ik heb nu twee gastheren, Hai Rong en zijn zwager van Fu. Ik mag niets zelf kopen. Dat moet Shao Ling regelen anders betaal ik te veel. Dan wordt het tijd voor het contrast. We rijden terug door de stad. Eindeloze hoogbouw. Blijft onvoorstelbaar dat het zoveel is. Dan Pudong, het nieuwe Shanghai aan de andere kant van de rivier. Het ene gebouw nog hoger of nog meer bijzonder dan het andere. Koffietijd. Want ik moet koffie hebben. Starbucks. Duur maar ik mag gezien de code niets betalen. Alleen opeten en opdrinken. Na Starbucks over het water het gebouw van het technology and science museum in. Dat wil zeggen, het T&S Museum, het metrostation en een heel groot ondergronds winkelcentrum. Een I-phone met appeltje voor 140 E en zonder appeltje 100 E. Zelfde functionaliteit. Even mee gespeeld. Ook voor TV ontvangst. Allebei namaak. Hier is veel namaak. De overheid weet het maar is soms een beetje kippig. Ik laat veel Sir, watsjes, lolliks, aan mij voorbij gaan. Ik kan in NL toch niet met een rolex gaan rondlopen toch? En pennen setjes, (echte?) Mont Blanc. Hai Rong heeft zelf een telefoon met touch screen gekocht waar twee sims in kunnen met verschillende nummer dus. Eentje zakelijk, eentje privé. En maar 1 toestel! Eten, de zwager is gastheer. Aan de kassa moet je chipkaarten kopen. Bij het kookeiland van je keuze wordt het verschuldigde in mindering gebracht op je chipkaart. Als je klaar bent kun je terug naar de kassa en krijg je het resterende tegoed uitbetaald. Handig dus. Ik heb een badkuip met soep. Das niet genoeg dus de zwager haalt daar loempiaatjes en dim sums bij. Na het eten gaan we lopen op de boulevard langs de rivier. Aan de andere kant dan gisteravond. Nu kijken we over de rivier uit op de Bund en lopen we langs glitterend Pudong. Het geplande bezoek aan de TV toren gaat niet lukken want het is druk en dan ben je niet in een uurtje omhoog en weer omlaag. Volgend jaar dan maar want dan moet ik volgens Hai Rong toch terug komen voor de wereld Expo. Dus nog wat rondgelopen. In het Shanghai Convention Centre is ook het Oriental Riverside Hotel gevestigd. Een ongekend luxe 5 sterren hotel. Kun je gewoon rondlopen door de mega hal. Dan wordt het tijd dat ik verder reis. Ik had voorgesteld dat ik met de metro naar het station van de Maglev zou reizen. Maar daar kan geen sprake van zijn. Hai Rong zijn zwager rijdt mij naar het Maglev station. Zelfs mijn ticket naar het vliegveld mag ik niet betalen. Schatten zijn het. We zwaaien elkaar uit terwijl de roltrap mij steeds hoger brengt. Ik ben er echt verlegen onder. Ik heb zelfs geschenken gekregen; van Hai Rong en Shao Ling een prachtig boek over Shanghai en van zijn zwager een ingelijste tekening van Zhu Jia Jiao, het dorp waar wij de morgen zijn geweest. De Maglev is de magneetzweeftrein die tussen Shanghai en het internationale vliegveld rijdt. 30 km in 6-7 minuten. Normaal is de snelheid meer dan 400 km per uur. In de avond “maar” 300 km per uur. 10 minuten nu dus. Een bijzondere ervaring. Inchecken en formaliteiten zijn zo voorbij. China is van de landen waar ik ben geweest veruit de snelste (en de makkelijkste?) als het om binnenkomst en vertrek gaat.







Van Boven naar beneden: Hai Rong en Shao Lin, De hele familie, Hai Rong aan de starbucks, De zwager van Hai Rong met zijn dochter, Shao Lin
Zhu Jia Jiao:













Foto's van boven naar onder: Echt verse mihun, voor de laatste keer The Bund, en Pudong, De Maglev die 430 km per uur rijdt maar nu ff niet. Maar 310 km/uur




 

 
Weer thuis, 29 januari 2009


Goedemorgen, het is nu half zes, 1 graad boven 0 en ik schrijf vanaf Europese bodem. Weliswaar Frankfurt maar dat is toch ook al een tijdje Europa. Prima vlucht gehad met plenty beenruimte. Beenruimte is een belangrijk item als mensen over vliegen praten. Ik ben gelukkig maar 1.90 dus ik heb er niet zo veel last van. Gewoon op tijd inchecken en dan vragen of er nog stoelen vrij zijn bij de nooduitgang. Als je vroeg bent is het mij tot nog toe altijd gelukt. Sommige maatschappijen bieden die mogelijkheid al als je boekt, anderen alleen bij elektronisch inchecken. En bij anderen, zoals Air Asia, kun je voor een drol voorrang krijgen met instappen en daarbij heb ik altijd prijs gehad. Genoeg er over. Moet nog wel even wachten omdat de trein pas om 17:43 gaat en het nu 05:57 is. 24 Bar & Bistro op Frankfurt Flughafen heeft mij zojuist 3,70 berekend voor een doodgewone cappuccino dus ik weet dat ik niet langer in Azië ben. Wordt dus wennen. Ik was gestopt met omrekenen omdat het onzin is daar. Het is altijd of heel veel goedkoper ofwel een stuk goedkoper. En je zit je suf te rekenen om er uiteindelijk achter te komen dat de hap rijst met prut niet 1.10 was maar wel 1.20. En dat in, ff terug denken, vijf landen. En nog vaker gewisseld omdat ik twee keer in China en twee keer in Maleisië heb gewisseld en nat en droog heb moeten kopen. Een tip voor onbezorgd reizen, gewoon de eerste dag v op het prijsniveau letten en de rest van de tijd de knip los. Wel enig voorbehoud, niet naar westerse hotelketens, vaak ook niet naar Starbucks (in Shanghai 25 Yuan, is ruim 3 eurie) en verder doen wat je wilt. Maar goed, het is nu einde reis en ik kan niet anders dan er met grote tevredenheid op terug kijken. Veel gezien, veel ervaren en natuurlijk heel veel gegeten en meestal ook erg lekker. Veel plezier aan mensen beleefd. Nog meer dan hier reageren ze op vriendelijkheid en toenadering. Nooit echt alleen geweest. Als of het voor iedereen een levenstaak is het speciaal jou naar de zin te maken. Ik kan nog maar 1 ding zeggen, het is ze gelukt!

Zo, ik ben klaar. De foto selectie van Shanghai is bijgevoegd en de bruiloft is beschreven. Ik moet nog ergens foto's van de bruiloft vandaan halen want die heb ik niet. Komt nog. Ik ben druk bezocht. Ben ik ook een beetje verlegen van. Op dit moment staat de teller op bijna 1000 page views. Zo vaak zijn jullie met mij meegereisd.